چگونه نهال توت بكاريم؟ / چگونه نهال توت پرورش دهيم؟
توت از خانواده انجيران است و در گونه هاي مختلفي توليد و پرورش داده مي شود كه مهم ترين نوع آن با رنگ هاي آن شناخته مي شود و به توت سفيد، توت قرمز يا سياه و شاه توت مشهور است. شاه توت شباهت بسياري به توت سياه دارد و تفاوت آن در اندازه آن است كه مزه شيرين تري هم دارد. براي خريد نهال از آلفا نهال به سايت اين نهالستان مراجعه كنيد.
كشور ايران يكي از بزرگترين توليده كننده هاي انواع توت در جهان است. علاوه بر ايران كشورهاي اروپايي وآسيايي و حتي آمريكايي هم به پرورش توت مي پردازند.
درخت توت جزو درختاني است كه قدمت طولاني دارند و ضمن اينكه رشد كندي دارند تا سالهاي سال ميوه مي دهند و عمرشان به بيشتر از صد سال مي رسد. اين درخت توت، درختي است بسيار مقاوم كه در بيشتر مناطق با آب و هواي مختلف گرم، معتدل و يا حتي سرد رشد مي كند.
ارتفاع اين درخت چيزي بالغ بر ?? متر است. البته همه درختان توت، ميوه نمي دهند ممكن است برخي درختان توت فقط گل هاي نر توليد كرده باشند به همين دليل ميوه نمي دهند و كاربردي زينتي دارند و به نوعي از سايه آن استفاده مي كنند. درخت توت در سال هاي اول پوست نارنجي رنگ دارد كه معمولا اين اتفاق در زمستان رخ مي دهد. سطح پوست درخت شيارهايي دارند كه عميق بوده و به صورت كاملا برجسته و مشخص هستند. خود درخت توت شاخه هاي زيادي دارد كه هركدام مقاومت بالايي هم دارند.
https://alphanahal.ir/berry-seedlings/
مشخصات درخت توت
توت داراي برگ هاي بزرگ و قلبي شكل مي باشد كه معمولاً ميوه هاي آن در ماه تير و خرداد تا شهريور مي رسند. از اين ميوه هاي خوشمزه مي توان مرباي توت تهيه كرد. ميوه دادن درخت از سن ? يا ? سالگي به بعد آغاز مي شود. در ايران در مناطق استپي و شمال ايران كاشت مي شود و در جنگل هاي شمال ايران به صورت خودرو يافت مي شود. قطر اين درخت معادل يك متر و طول آن نيز به ?? متر مي رسد.
پوست آن شياردار و بدنه درخت صاف و قائم است. از برگ توت براي پرورش كرم ابريشم در فصل بهار استفاده مي شود. ضمن اينكه در فصل پاييز از برگ هاي آن براي غذاي دام استفاده مي شود. زادگاه اصلي آن را بايد در كشور چين جست و جو كرد. چوب آن مقاوم بوده و براي تهيه تار استفاده مي شود.
از چوب توت در شمال كشور براي گاوآهن محلي(مال بند براي گاجمه) برنج كاري استفاده مي شود. براي بسته بندي و پيوند از پوست شاخه هاي جوان مصرف مي شود.
انواع روش كاشت درخت توت:
براي كاشت توت؛ شما به روش‌هاي مختلفي از جمله كاشت بذر، نهال و همچنين قلمه‌زني مي‌توانيد اقدام كنيد. اگر شرايط از نظر آب و هوا و خاك و همچنين آبياري، مناسب باشد، درنهايت محصولي عالي و سودده را برداشت خواهيد كرد. در ادامه هر يك از سه روش بذر، قلمه و نهال را بيشتر بررسي خواهيم كرد.
بذر توت: در اين روش ابتدا ميوه توت جمع آوري شده و طي مراحلي تحت فشار آب، گوشت ميوه از بذر آن جدا مي‌شود. بعد از اين كه بذر با روش‌هاي مناسب خشك گرديد، آماده براي كاشتن خواهد بود.
قلمه توت: قلمه درخت توت نيز از دو قسمت سبز و يا چوب آن در فصولي مانند بهار و پاييز، انجام مي‌شود.
تكثير درخت توت به وسيله پيوند هم رايج است و به اين صورت است كه جوانه آن انتقال داده مي شود. در اين روش امكان اينكه گياه و درخت سالم تري توليد شده و ميوه هاي با كيفيت تري بدهد بيشتر مي شود.
كاشت نهال توت: نهالي كه تعداد ريشه زياد و همچنين ريشه‌هايي قوي داشته باشد را بعد از اين كه مدتي در آب ماند، در داخل گودالي در خاك، با اندازهاي بزرگتر از نهال و ريشه‌هايش، قرار مي‌دهند و آبياري نيز بلافاصله بعد از كاشت انجام مي‌گيرد.
قلمه زدن درخت توت
قلمه زدن چوبي و سبز درخت توت هم ممكن است. درخت توت در فصل بهار يا پاييز كاشته مي شود. در نقاط سردسير در فصل بهار اين درخت را مي كارند تا نهال توت از سرماي زمستان حفظ شود. زمان كاشت درخت در بهار قبل از رويش جوانه ها است. بايد توجه داشته باشيد كه در مناطق گرمسير مي توان نهال توت را در فصل پاييز كاشت زيرا خطر يخ زدگي براي نهال وجود ندارد.
در هرس بايد تمام شاخه هاي بيمار و خشك را ببريد و بسوزانيد. ضمن اينكه شاخه هاي داخل تاج هم كه نرك ناميده مي شوند، بايد هرس شوند زيرا بي فايده هستند و مواد غذايي گياه بدون دليل مصرف مي شود. شاخه هايي كه باعث شلوغي تاج درخت شده اند، بايد هرس شوند. بهترين موقع براي هرس درخت توت وقت خواب زمستاني است. در ساير زمان ها هم مي توان درخت را هرس كرد.
پرورش درخت توت در باغچه:
كاشت درخت توت؛ نه تنها در باغ‌ها و مزارع بزرگ كه حتي در باغچه‌هاي معمولي نيز كاملاً ممكن است. نهال را نه خيلي در عمق بلكه كمي در سطح قرار دهيد البته به گونه‌اي كه كاملاً ريشه‌هاي آن در داخل خاك قرار بگيرند. همان‌طور كه بيش از اين نيز بيان كرديم، بهتر است خاك باغچه شما رسي باشد. به آبياري و كوددهي در زمان مناسب دقت كافي كنيد. رشد نهال توت بسيار كند خواهد بود اما نهالي است كه تا ساليان سال به شما محصول خواهد داد.
نحوه‌ي آبياري نهال و درخت بالغ توت:
نهال توت با گذشت زمان نياز آب كمتري خواهد داشت. در همان ابتداي كاشت و وقتي هنوز نهال جوان است بايد حداقل يك بار در 7 روز آبياري انجام گيرد. كاشت درخت توت؛ بايد در مناطقي انجام شود كه داراي بارندگي‌هاي زيادي باشد چون به طور كلي ميتوان اين گفت اين محصول به آب زيادي نياز دارد. در بسياري از منابع آمده است كه به‌‌طور ساليانه در منطقه كاشت توت بايد حدود 500 تا 600 ميلي ليتر باران ببارد.
بيماري ها و آفات توت
ميوه اين درخت به مقدار كمتري دچار آفات حشرات شده و از بيماري ها رنج مي برد، اما با اين حال اغلب مردم تمايل زيادي براي كاشت و پرورش آن در خانه و محل كار شان ندارند.
خاك مناسب رشد درخت توت:
خاك‌هاي شني لومي‌مي‌توانند مناسب‌ترين انتخاب براي كشت اين نهال‌ها باشند. بهتر است خاك خود را آغشته به خاك برگ كنيد تا تقويت شده و انواع باكتري‌هاي مفيد بتوانند در آن فعاليت داشته باشند. خاك انتخابي شما بايد زهكشي مناسبي نيز داشته باشد. اگر قرار باشد آب و رطوبت براي مدت زيادي در آن بماند باز هم نمي‌تواند گزينه‌ي مناسبي براي اين گياه باشند. خاكي مي‌تواند نهال توت با محصول با كيفيت را در خود پرورش دهد كه قابليت تابش‌هاي طولاني مدت نور خورشيد رانيز داشته باشد.
نحوه‌ي كودهي درخت توت و بهترين كودهاي شيميايي و حيواني:
كوددهي زمين قبل از كاشت درخت توت؛ مي‌تواند به رشد بهتر و محصول با كيفيت‌تر اين نهال بسيار كمك كند. كود ازته و كود فسفر از مناسب‌ترين انواع كودها هستند كه مي‌توانند درختان توت را پربارتر كنند. البته نكته خيلي مهم در مورد كوددهي خاك‌ها چه براي رشد درختان توت و چه هر نهال ديگر، اين است كه مقدار كود و زمان كوددهي حتماً طبق اصول انجام شود. كودها بايد متناسب با خاك كاشت هر نهال باشند. PH حدود 7 براي خاك كاشت نهال توت، مي‌تواند مناسب باشد.
فاصله ي كاشت درخت توت:
براي كاشت هر نهال محاسبه فاصله بين درخت ها از اهميت بالايي برخوردار است. محصول خوب و با كيفيت در نتيجه رعايت كردن تمامي‌اصول كاشت از جمله فاصله كاشت به دست مي‌آيد. براي كاشت توت؛ هم اين مقدار در حدود بين 6 متر تا 8 متر است. بايد حتماً اين فاصله رعايت شود تا نهال و ريشه‌هاي آن رشد بهتري داشته باشند.
آبياري و كوددهي از ديگر نكات مهمي است كه در هنگام كاشت نهال توت؛ بايد حتماً به آن توجه كافي شود. اواخر زمستان بهترين زمان ممكن براي كوددهي درخت توت است.
فصل مناسب كاشت توت:
مناسب ترين زمان براي كاشت نهال توت؛ زماني است كه نهال در خواب به سر مي برد. فصل بهار و پاييز فصل خواب درخت توت است كه ميتوان همان زمان را براي كاشت آن انتخاب كرد. پيش‌تر توضيح داديم كه ابتدا بايد گودالي بزرگتر از نهال و ريشه‌هاي آن در خاك، كه بهتر است از نوع رسي باشد، حفر شده و نهال با دقت در آن قرار مي‌گيرد. آبياري را حتماً بعد از كاشت انجام دهيد تا ريشه‌ها كاملاً خيس بخورند. هر چه نهال بزرگتر شود مقدار آبياري مورد نياز آن نيز كمتر مي‌شود.
بنابراين فصل مناسب براي كاشت توت؛ فصل پاييز و بهار است كه نهال در خواب است. البته فصل كاشت بايد متناسب با منطقه باشد، مثلاً در مناطق سردسير بهتر است كه نهال در فصل بهار كاشته شود. اين امر براي جلوگيري از وارد شدن آسيب به آن در برابر يخ‌زدگي انجام مي‌شود. اگر در منطقه كاشت شما زمستان‌هاي سرد و يخي وجود ندارد، شما مي‌توانيد كاشت درخت توت، را در فصل زمستان نيز انجام دهيد.
عوامل مؤثر در ريشه زايي قلمه هاي توت
واريته درخت توت: مطابق بررسي هاي انجام شده رقم توت اصلاح شده نسبت به ساير ارقام اصلاح شده وارداتي از توان ريشه زايي و گيرايي بيشتر برخوردار است.
مواد غذايي ذخيره شده در قلمه ها: به عبارتي نسبت هيدرات هاي كربن به نيتروژن هر چه بيشتر باشد ريشه زايي بهتر خواهد بود.
سن درختان توت مورد استفاده جهت تهيه سرشاخه: به عبارتي سن گياه پايه انتخابي جهت تهيه سرشاخه و قلمه هر چه بيشتر باشد از قدرت ريشه زايي قلمه ه كاسته خواهد شد.
قسمتهاي مختلف سرشاخه: قلمه هاي تهيه شده از بخش هاي مختلف سرشاخه هاي توت جهت تهيه قلمه از قدرت ريشه زايي متفاوت برخوردار بوده و معمولاً اين توانايي در بخش هاي مياني و پاييني بيش از ساير قسمت ها خواهد بود. همچنين برداشت و نگهداري مناسب سرشاخه ها، اجراي مناسب مراحل مختلف كاشت و داشت قلمه ها در خزانه و استفاده از روش تيمار قلمه ها با مواد شيميايي هورموني از ديگر عوامل تأثيرگذار خواهند بود.
انتخاب سرشاخه جهت تهيه قلمه
ضروري است بخشي از توتستان هاي متشكل از درختان توت اصلاح شده با هدف برداشت سرشاخه هاي مناسب جهت تأمين قلمه موردنياز تكثير درخت توت برنامه ريزي و ضمن عدم بهره برداري طي اين مدت نسبت به داشت مناسب به لحاظ هرس، كوددهي، عمليات خاك ورزي، مبارزه با علف هاي هرز و آفات و بيماري ها و نيز آبياري و زهكشي اقدام شود.
استفاده از سرشاخه هاي داراي طول عمر 12-8 ماهه
استفاده از سرشاخه هاي داراي رشد كامل با قطر 2-1 سانتي متر و داراي مواد غذايي كافي
استفاده از بخش هاي مياني و پاييني سرشاخه ها و حذف بخش هاي انتهايي
استفاده از سرشاخه هاي حاوي جوانه هاي سالم (فاقد مصدوميت ناشي از آفات و عوامل بيماريزا) و نيز عاري از آفات و بيماري ها
سرشاخه ها بايد در زمان خواب زمستانه (قبل از تحريك جوانه ها) از گياه اصلي برداشت و پس از بسته بندي 25 تا 50 تايي در سردخانه تحت دماي 5 درجه سانتيگراد و شرايط بدون نور تا زمان كاشت قلمه نگهداري شود.
روش آماده سازي زمين كاشت قلمه
قبل از كاشت قلمه ابتداء بايد زمين خزانه را بـا انـجـام عـمـلـيـات خاكورزي آماده كرد. بدين منظور پس از مخلوط كردن خاك خزانـه بـا و كودهاي شيميايـي و كود حيواني كاملاً پوسيده (40-10 تن در هكتار) مناسب (200 كيلوگرم فسفات آمونيم در هكتار) ، اقدام به ايجاد جـوي و پشته ( به ارتفاع 20-15 سانتيمتر و عرض 120-80 سانتيمتر و طـول متناسب با تعداد قلمه ها و ابعاد زمين) مي شود.
امكانات آبياري خزانه با توجه به روش آبياري، بايداز قبل فراهم شود.
ماه نخست پس از كاشت قلمه و ممانعت از آسيب به قلمه ها؛ سـطـح پشته هاي محل كاشت قلمه ها را ميتوان با مالچ نايلوني (سـفـيـد يـا كه نسبت به ساير انواع مالچ ها نظير پوسته برنج و خـاك اره سياه) مناسبتر بوده؛ پوشاند. زيرا اين پوشش تا زمان تخريب كه حدود 40-30 روز خواهد بود ضمن حفظ دماي خاك از رشد عـلـف هـاي هـرز جلوگيري كرده و امكان رشد بهتر قلمه ها و استقرار و ريشه زايي آن هـا را در بستر خزانه فراهم خواهد شد.
روش كاشت قلمه
قلمه ها بايد در رديف و فواصل 20-10 سانتيمتر از هم كاشت شوند. جهت تماس حداكثري سطح برش انتهاي پاييني قلمه باخاك، بايدآن را بازاويه 45درجه نسبت به سطح افق، از نوك تيزآن درخاك فرو كرد.
قلمه ها به اندازهاي داخل بستر كاشت فرو داده مي شوند تا 1 الـي 2 جوانه بيرون از سطح خاك قرار گيرند. جهت جلوگيري از آسيب به پوست و چوب قلمه ها در حين كاشت در خزانه (قلمستان)، از ميله فلزي و يا چوبي جهت ايجاد سوراخ و سـپـس كاشت قلمه استفاده گردد و پس از قرار دادن قلمه توت در داخـل آن بايد با كف پا، خاك محل استقرار قلمه را فشرد.
آبياري دورهاي مناسب (با تناوب هفتگي ياده روزه) باتوجه به شـرايـط آب و هوايي (ميزان بارندگي وشدت گرما) خصوصاً در ساعات خنك روز
برداشتن مالچ نايلوني بعد از گذشت حدود 40 روز از زمـان كـاشـت قلمه به گونه اي كه به جوانه ها و قلمه ها، آسيبي وارد نشود.
چگونگي هرس درخت توت:
هرس كردن هم يكي ديگر از عملياتي است كه بايد در پرورش درخت توت به آن توجه كنيم. هرس كردن به اين معنا است كه شاخه ها و برگ هاي اضافي و يا آلوده به انواع بيماري ها و آفات را از درخت جدا و حذف مي كنند. شاخه هايي كه خشك، چروكيده و آلوده شده اند را بايد با سوزاندن از بين برد تا ساير شاخه ها و برگ ها را هم آلوده نكنند تا از مواد مغذي كه به گياه و درخت داده مي شود تغذيه نكنند. برخي از شاخه ها هم بيش از اندازه رشد كرده و بزرگ شده اند هم بايد حذف شوند زيرا ممكن است مانع رسيدن نور كافي به شاخه هاي جوان شوند و ثمره دهي آن ها را كاهش دهند. هرس كردن درخت توت زمان خاصي ندارد ولي بهتر است در فصل زمستان كه تمام برگ هاي درخت توت ريخته است هرس كردن انجام شود.
بهترين زمان هرس براي درخت توت در زمان فصل زمستان كه شاخ و برگ‌هاي آن كمتر است، است. در هرس كردن انواع شاخه‌هاي زيادي و اشغال كننده فضا و همچنين شاخ و برگ‌هايي كه آلوده به انواع آفات هستند حذف شده و يا سوزانده مي‌شوند تا براي رشد ديگر شاخه‌ها محدوديتي ايجاد نكنند. در كاشت نهال توت، هرس كاري از اهميت بالايي برخوردار است زيراكه باعث رشد بيشتر محصول مي‌شود.